Frå Gardermoen til Paris og Gud veit – ein rapport frå feil rullebane og uventa croissant

Eg skulle til Stavanger. Det var planen. Ein roleg flytur, litt grå utsikt, og kanskje ein wienerpølse til 89 kroner. Eg hadde fått i oppdrag å dekke opninga av ein ny benk i Sandnes – “Benk med bøyle for bøtter og blikk”. Viktig arbeid. Seriøst arbeid. Men så sto eg der, på Gardermoen, med boardingkort i handa og tankane i lomma, og plutseleg – etter litt for mykje tid i kiosken på jakt etter pastiller og livsmeining – sat eg på eit fly til Paris.

Kva skjedde?Jo, eg fulgte etter ein flokk pensjonistar med caps. Eg trudde det var pensjonistlaget frå Randaberg, men det viste seg å vera ein fransk bridgeklubb som hadde gløymt reiseleiaren sin i Åmål.

Navigering på Gardermoen – eit kapittel i moderne forvirring

Gardermoen, dette labyrintiske luftslottet av stål og salte kringler. Det byrja med at eg skulle til gate B17, men kom til B71, som ikkje finst. Eg gjekk i ring i ein time, såg same suvenirbutikk tre gongar og vurderte å melde meg tapt. Eg spurde ein vakt kvar Stavangerflyet gjekk frå, og han sa “det går dit du går, berre gå dit”. Det syntest eg verka både poetisk og ulovleg.

Ein fyr i slips skanna billetten min med ein maskin som sa “bli med!”. Eg blei med. Eg burde kanskje ha reagert då passasjeren ved sida av meg heitte Jean-Claude og las ei bok som heitte L’art du Baguette, men eg trudde det var ein type krim frå Rogaland.

Og så… Paris.

Me landa. Eg såg Eiffeltårnet i horisonten og tenkte: “Det var ei drøy utsikt frå Sola lufthavn.”Ein stemme sa “Bienvenue à Paris, Charles de Gaulle.” Eg sa “Oj.”

Så stod eg der. På fransk jord. Med ulltrøye og ryggsekk full av knekkebrød. Ingen returbillett, ingen aning. Men eit eventyr? Ja, absolutt.

Første møte med Frankrike – ein rapport i tre delar

Toalettet på flyplassen:Eleganse. Reinlukt. Robotdame som seier “Merci” når du trekker ned. Eg blei så imponert at eg tok bilete. Dette skal fram i bygdemøtet heime.

Croissanten på hjørnet:Eg gjekk inn på eit bakeri og bad om “ein slags vaffel med identitetskrise”. Eg fekk ein croissant. Den var sprøare enn kommunebudsjettet i Tynset og flassande som min eigen hodebunn etter ein vinter i Vassvelta. Fantastisk.

Eiffeltårnet:Stort. Jern. Turistar overalt. Eg prøvde å stilla meg i kø, men det viste seg å vera ein gruppe som venta på ein guide til Louvre. Eg blei med.

Kunstmøtet: Ein munn med smil og ein Guffen med skepsis

På Louvre stod eg plutseleg framfor Mona Lisa. Ho såg på meg som om ho visste eg eigentleg skulle til Sandnes. Eg smilte. Ho smilte. Eg rakk ikkje meir før ein vakt ba meg om å slutte å nynne på “Eg heiter ikkje Mona, men eg kan smile likevel”.

Paris sett med distré auge og termoshjarte

Eg såg ein mann som spela trekkspel på ein sykkel. Eg såg eit par som krangla på ein balkong om kva som var ekte Camembert. Eg såg ein katt med hatt. Alt var som i ein draum eg hadde etter å ha ete for mykje lefse.

Eg skreiv notat på ein serviett:– Eiffeltårn: høgt– Croissant: knas– Franskmenn: smilande, men skeptiske til snus

Å ja, Paris. Byen som aldri søv – mest fordi alle må stå opp klokka seks for å stå i kø til noko dei ikkje heilt veit kva er. Eg, ein enkel mann med ull i sokkane og kaviar i sjela, rusla rundt i denne metropolen av overambisiøse fontener og underkokt pasta, og prøvde å forstå kva folk gjer her heile dagen.

Ting eg lærte i Paris:

Kaffe serverast i dukkekoppar.Eg bestilte “ein sterk kaffe” og fekk noko som såg ut som ei varm teskje med bitterleik og livskriser. Eg tok fem på rad og fekk berre eit strengt blikk frå baristaen og ein regning som kunne betalt ein brukt Toyota i Selbu.

Fransk mote er å sjå sur ut i skjerf.Alle går rundt med skjerf. Til og med hundane. Og alle ser ut som dei enten har skrive ein roman om sorg, eller akkurat har funne ut at baguetten deira var kjøpt på feil side av Seinen. Eg prøvde sjølv å ta på meg eit skjerf, men såg berre ut som ein forvirra speidar med mellomørebetennelse.

Musea har betre køsystem enn helsesektoren.Eg stod i kø i 48 minutt for å sjå ei utstilling som heitte “Le silence du mouvement intérieur”. Det viste seg å vera eit rom med ein stol, ein blinkande lyspære og ein lyd som minna mistenkeleg mykje om ein halvfull vaskemaskin frå 1994. Eg sat der og vurderte å søka fransk statsborgarskap berre for å få lov å klage.

Den romantiske elva Seinen – eller “Søppeltaxi med utsikt”

Folk fortel meg alltid at “å gå langs Seinen er magisk”. Eg trur dei meiner “magisk” som i “du kjem til å bli trylla bort frå all håp og hygiene”. Eg såg tre rotter, to klemmande tenåringar og ein mann som solgte armbånd og baktankar. Eg kjøpte eitt, det viste seg å vera ein ringeklokke til ein sykkel som ikkje fanst.

Eiffeltårnet – for dei som likar venting og høgder

Eg prøvde å ta heisen opp. Den var ute av drift. Eg prøvde trappa. Kneet mitt gav opp før tredje repos. Eg stod halvvegs oppe og såg utover byen og tenkte: “Dette hadde vore flott viss eg hadde fått sitte.” Ein guide sa det var same utsikta frå bakken, berre med færre selfiestenger og mindre oksygenmangel. Eg trur han hata jobben sin med stil.

Franske folk – høflege, men med ein viss passiv aggresjon per gram

Alle seier “bonjour” med ein tone som får det til å høyrest ut som dei klandrar deg for noko du gjorde i 1983. Eg sa “merci” med feil trykk og fekk ein baguette utan innhald. Eg fekk også ein tomat kasta etter meg av ein eldre kvinne med eit mistenkeleg stort portrett av Charles de Gaulle under armen. Eg tok det som eit teikn på integrering.

Oppsummering:

Paris er vakker, på ein sånn måte som ein stein i skoen er vakker: du veit den er der, du respekterer den, men du vil eigentleg heim og eta brødskive med makrell. Eg er glad eg hamna der, men eg skal vera enda gladare når eg får returnert til norsk luftrum, der kaffen kjem i papp, ikkje poesi, og der eg kan banne på nynorsk utan å bli arrestert for kunstkritikk.

Neste gong eg reiser? Eg pakkar med kompass, kart og ein heimelaga lapp med “IKKJE GÅ ETTER GRUPPER MED CAPS!”Og kanskje – berre kanskje – let eg nokon andre kjøpe billetten.

Kommentarar frå folk flest:

Leif Lurås: “Eg har også hamna i Paris ved ein feil. Skulle på Mega på Otta.”

Dagny i Døsja: “Eiffeltårnet er berre ein glorifisert kran. Sei det som det er.”

Frøken Loddenås: “Du burde tatt med croissantar heim. Vi treng meir smør i bygda.”

Steinar Trøblete: “Eg såg deg på TV bak ein mimeartist. Du så forvirra ut.”

Birk med Snippen: “Paris luktar ost og mogning. Eg likar det.”

Linda i Lokkaren: “Korleis fekk du lov å reise åleine, Guffen?”

Trym i Trøya: “Mona Lisa lo av meg òg. Det er standard.”

Oline Sirkelskog: “Dette er grunnen til at eg aldri går på fly. Alt for mykje kunst.”

Frode Flesk: “Skal me samla inn til ein GPS til Guffen?”

Mette Midtimellom: “Du burde fått kulturstipend berre for innsatsen.”

Artikkelen er inspirert av:Flyplassens mystiske gangar, feildirigering frå ein vakt med dårlig kart og ei svakheit for europeiske bakverk.